acıkögretim denetim muhasebesi unite 4

Raporun giriş paragrafı,denetçinin finansal tablolarda önemli yanlış beyanlar bulunmadığının mantıklı güvencesini elde ettiğini ifade eder.Görüş paragrafı,finansal tabloların tüm önemli yönleriyle dürüstçe sunulduğunu ifade eder.
Finansal tabloların içerdiği yanlış beyanların meydana geliş nedenleri şunlardır
* Raporlanmış bir finansal tablo unsurunun,hesabının veya kaleminin tutarı,sınıflaması veya sunumu ile bunların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre raporlanması halindeki tutarı,sınıflaması ve sunumu arasında fark olması
* Finansal tablo unsurlarından birinin,bir hesabın yada kalemin atlanması
* Finansal tablo açıklamasının,genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olarak sunulmaması
* Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olarak sunulmaması
* Genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olarak açıklanması gereken bir bilgini atlanması
Denetçinin Önemlilik yargısına varmada izlediği adımlar şunlardır
1- Denetçinin Önemlilik Hakkında Ön Belirlemede Bulunması : Denetçinin önemlilik hakkında ilk belirleyeceği şey,önemlilik eşiğinin ne olacağıdır.Önemlilik eşiği,denetçinin finansal tablolarda yanlış beyan edilebileceğine ve yine de kullanıcıların mantıksal kararlarını etkilemeyeceğine inandığı maksimum tutardır.Ancak önemlilik kesinr bir kavram değil,göreli bir kavramdır.Önemlilik kavramları çoğunlukla bilanço ve gelir tablosı kalemlerine dayandırılır.Toplam gelir,toplam varlıklar ve öz semaye,önemliliğin uygulanmasında temel oluşturur.
2- Önemlilik Hakında İlk Belirlenen Hesap Kalanları veya işlem sınıflarına dağıtılması : Hesap kalanları finansal tablolardaki her bir satırı ifade eder,stoklar alacaklar gibi.İşlem sınıfı ise müşterinin muhasebe sistemi tarafından işlenen işlemlerin türünü ifade eder.İlk Önemlilik yargısı bir hesaba dağıtılınca o kabul edilebilir yanlışlık olarak ifade edilir.
Denetçinin,önemliliği dağıtırken dikkate alması gereken faktörler şunlardır
+ Hesabın finansal tablolar için göreli önemi
+ Hata beklentisi
+ Hesap kalanı ve işlem sınıfsını denetlemenin göreli maliyeti
3- Olası Yanlışlıkların tahmin edilmesi ve toplamlarının önemlilik hakkındaki ilk belirleme ile karşılaştırılması: Denetçi,kabul edilebilir yanlışlıklara göre belirlediği ve uyguladığı denetim yordamlarının sonuçlarına dayanarak her bir işlem sınıfı ve hesap kalanından kaynaklanan yanlışlıkları belirler.
Eğer müşteri,olası yanlışlıklar için finansal tabloları düzeltmeyi reddederse,denetçi finansal tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olarak dürüstçe sunulmaması nedeniyle olumsuz görüş veya koşullu görüş verebilir.
Denetim : Finansal tablo kullanıcıları için bilgi riskini sosyal olarak kabul edilebilir bir düzeye indirme sürecidir.
Bilgi Riski : Bir şirket tarafından yayımlanan finansal tabloların önemli ölçüde yanlış ve yanıltıcı olabilme olasılığıdır.
Denetim Riski : Denetçinin kendisi de finansal tablolar hakkında yanlış görüş verme riskiyle karşı karşıyadır.Bu toplam risk yani bilgi riski ve denetçinin iş riski,denetim riski olarak ifade edilir.
Geniş Anlamda Denetim Riski : Denetçinin finansal tablo hakkında uygun olmayan görüş verme olasılığıdır.Bu riskin en kötü şekli,yanıltıcı beyanları ortaya çıkarmadaki başarısızlığı nedeniyle denetçinin olumlu görüş verebilmesi riskidir.Denetim riski,denetim performansı için bir kalite kriteridir.
Denetim Riskinin Bileşenleri :
* Asıl ( Doğal ) Risk : İç kontrolün olmadığı varsayımıyla,bir savın finansal tablolardaki yanıltıcı beyanlara olan duyarlılığıdır.Asıl risk,müşterinin işinin,önemli türlerinin ve muhasebecilerin etkinliğinin fonsiyonudur.Denetçi asıl risk üzerinde kontorol sağlayamaz,sadece onun önemliliğini belirlemeye çalışır
* Kontrol Riski : Yanıltıcı beyanların müşterinin iç kontrol sistemi tarafından zamanında engellenmemesi riskidir.Denetçi kontrol yaratamaz ve kontrol edemez.Denetçiler sadece müşteri kontrol sitemini değerlendirebilir ve yanıltıcı beyanları ortaya çıkartmadaki başarısızlık olasılığını belirleyebilir.
* Bulgu riski : Yapılan maddi doğrulama yordamlarının hesap kalanları veya işletm sınıflarındaki bir yanıltıcı beyanı ortaya çıkaramama riskidir.Asıl risk ve kontrol riskinin aksine denetçi,bulgu riskini yöneten ve kontrol eden kanıt toplama yordamlrını uygulamaktan sorumludur.Bulgu riski,örnekleme riski ve örnekleme dışı risk olarak adlandırılan iki riskin veya belirsizliğin bileşiminden oluşur.Denetçi,işlem sınıfı veya hesap kalanlarının tamamını incelemeyebilir,bu durumda evrenden seçtiği örneklemi inceleyecektir.Eğer örneklem evreni temsil etmiyorsa,denetçi hesap kalanlarının doğruluğu hakkında yanlış sonuca ulaşabilir.Bu Riske örnekleme riski denilir.Diğer risk ise,denetçinin uygun olmayan denetim yordamını kullanması,uygun denetim yordamı kullandığı halde yanlışlıkları belirlemede başarısız olması veya denetim sonucunu yanlış yorumlaması nedeniyle meydana gelen risktir ve buna Örnekleme Dışı Risk denilir.
Denetim Riski = Asıl Risk X Kontrol Riski X Bulgu Riski
Denetim Kanıtları : Denetim görüşünün dayandığı bir sonuca ulaşmak için denetçi tarafından kullanılan tüm bilgilerdir ve finansal tabloların dayandığı muhasebe kayıtlarında yer alan bilgileri ve diğeri bilgileri kapsar.
Esas Muhasebe verileri,büyük defter,yevmiye defteri,yardımcı defterler,muhasebe yönetmelikleri,biçimsel yevmiye kayıtlarında yer almayan finansal tablo düzeltmeleri,maliyet dağıtımlarını destekleyen çalışma tabloları,hesaplamalar,mutabakatlar ve açıklamalardır.

Kanıt yeterli ve uygun olmalıdır.Yeterlilik kanıtın miktarı ile ilgili iken,uygunluk kanıtın niteliği ile ilgildir.Denetim kanıtının amacı bakımından yeterliliği ve uygunluğu,denetçinin profesyonel yargısına bağlıdır.
Kanıtın Yeterliliği,önemlililk ve risk unsurları tarafından belirlenir.Önemlilik,bazı konuların tek tek veya toplı olarak finansal tabloların genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygun olarak dürüstçe sunumu için,önemli olduğunu kabul eden kavramdır.
Kanıtın uygunluğu,niteliğinin ölçüsüdür ve bir kanıtın uygunluğu,onun işlem sınıfları,hesap kalanları,açıklamalar ve ilgii savlardaki yanlış beyanları ortaya çıkarması ve bunları desteklemesi bakımından hem güvenilir,hem de ilgili olmasına bağlıdır.
Kanıtın güvenirliliği,kanıtın elde edildiği koşullara bağlıdır.
Bu Konuda geliştirilen genellemeler şunlardır :
* Dışsal kaynaklardan elde edilen kanıt,içsel kaynklara göre daha güvenlidir.
* Eğer İç kontrol yapısı etkinse,içsel olarak yaratılan denetim kanıtı,zayıf iç kontrol yapısına göre daha güvenirlidir.
* Denetçi tafafından doğrudan elde edilen kanıt,dolaylı olarak elde edilen kanıttan daha inandırıcıdır.
* Kaynak,belgelerden sağlanan denetim kanıtı,fotokopi veya faksla sağlanan belgelerden daha güvenlidir.
* Denetim kanıtı ister kağıt,isterse elektronik ortamlarda olsyn,belgeli biçimde ise daha güvenirlidir.
Kanıtın ilgililiği,kanıtın denetim amacına uygunluğunu ifade eder.
Savlar,finansal tablo unsurları içinde vucut bulan ve yönetim tarafından yapılmış olan beyanlardır.
Yönetim,işletmenin finansal yapısını ve faaliyet sonuçlarını yansıtan finansal tabloların dürüstçe sunumundan sorumludur.
Denetçi tarafından kullanılan savlar şunlardır:
* Var olma veya meydana gelme
* Tamlık
* Haklar ve yükümlülükler
* Değerleme ve dağıtımlar
Denetçinin,denetim görüşünün dayanacağı,mantıklı sonuçları oluşturmak için uygulayacağı denetim yordamları şunlardır :
* Risk belirleme yordamları
* Kontrol testleri
* Maddi doğrulama yordamları
Çalışma Kağıtları : Denetçinin yaptığı çalışma ve denetim hakkında ulaştığı sonuçlarla iligli olarak tuttuğu kayıtlardır.
Çalışma kağıtlarının sahip olması gereken özellikler :
* İncelenmekte olan alan hakkında elde edilen bilginin belgelerini sağlamalıdır
* Denetim raporunda yer alan bulgular ve öneriler için güvenilir destek sağlamalıdır
* Denetim sürecinin tekdüzeliğini sağlamalıdır
* Performansın gözden geçirilmesi için bir araç sağlamalıdır
* Sonraki denetimlere yol göstermelidir
Çalışma kağıtları denetçinin genel kabul görmüş denetim standartlarına uygun olarak belgelediği denetim kanıtlarını kapsar.Özellikle,çalışma kağıtları denetçinin çalışma alanı standartlarına uygunluğunu belgeler.Denetim işinin planlanması ve planın yürütülmesi de çalışma kağıtlarında yer alır.Çalışma kağıtları astların çalışmalarının gözden geçirilmesinde odak noktası olarak da hizmet eder.

Denetim standartlarına göre çalışma kağıtlarının göstermesi gerekenler şunlardır :
* Müşterinin finansal tablolarının muhasebe kayıtlarıyla uzlaşmakta ve uyuşmakta olduğunu
* denetim çalışmasının uygun şekilde planlandığını ve yürütüldüğünü
* Denetimi planlamak,yapılacak olan testlerin yapısını,kapsamını ve zamanlanmasını belirlemek için müşterinin iç kontrol yapısı hakkında yeterince görüş elde edildiğini
* Bir denetim görüşü oluşturmaya yetecek ölçüde denetim kanıtı elde edildiğini
Çalışma kağıtlarının tipi,niceliği ve kapsamının belirlenmesinde denetçinin,profesyonel yargısını kullanırken dikkate aldığı faktörler şunlardır:
* Bir savın,hesabın veya işlem sınıfının yanıltıcı şekilde beyan edilme riski
* Denetçinin işi yapmak ve sonuçlarının değerlendirilmesinde kullanılması gereken yargının ölçüsü
* Uygulanan denetim yordamlarının niteliği
* Denetçinin elde ettiği kanıtın,test edilmekte olan sav için önemi
* Denetçinin belirlediği istisnaların niteliği ve kapsamı
* Denetçinin daha önce yapılan ve belgelenen çalışmadan kolayca görülmeyen bir sonucu belgeleme gereği



Çalışma kağıtları sürekli dosya ve cari dosya adı verilen iki dosyada saklanır.
Sürekli dosya,aynı müşteri ile sürekli çalışılması durumunda müşteriyle ilgili tarihsel bilgileri kapsar.
Sürekli dosyada yer alan sürekli yararlanılan ve kullanılabilir belgeler şunlardır:
* Şirket tüzüğü,yönetmelikleri veya şirket sözleşmesinin kopyaları
* Kira sözleşmeleri,tahvil sözleşmeleri ve telif sözleşmeleri gibi uzun vadeli sözleşmelerin kopyaları
* Şirketin geçmişine,ürünlerine ve pazarlarına ilişkin bilgiler
* Genel kurul,yönetim kurulu ve denetim komitelerinin önemli toplantılarına ilişkin tutanakların kopyaları
* Öz sermaye,dağıtılmamış karlar,ortaklık sermayesi ve benzerleri gibi,kalanları birkaç yıl nakledilen hesapların listesi
* Önceki yılların finansal tablolarının ve denetim raporlarının kopyaları
Cari Dosya: Yıllık çalışma dosyası olarak da isimlendirilen cari yılda yapılan işle ilgili veri ve bilgilerin yer aldığı dosyadır.
Çalışma kağıtlarının türleri şunlardır
1 – Denetimin yönetimi ile ilgili çalışma kağıtları : Denetimin planlanma adımının başındaki belgeleri kapsar
Cari Dosyadaki Yönetsel çalışma kağıtları arasında yer alan kalemler şunlardır:
* İş mektubu
* Personel görevlendirilmesi
* Müşterinin organizasyon şeması
* Yönetimle yapılan görüşmelerin notları
* Denetim komitesi başkanı ile yapılan görüşmelerin notları
* Notların ön analitik incelemesi
* Ön risk değerleme notları
* Ön önemlilik belirleme notları
* İşin planlanmasına ilişkin notlar
* Denetim işinin zaman planlanması
* İç Kontrol soru listesi ve kontrol analizleri
* Yönetim kontrolleri soru listesi
* Bilgisayar kontrolleri soru listesi
* İç kontrol sistemi akış çizelgesi
* Denetim programı
2 – Denetim Kanıt Kağıtları : Cari yıl denetim kanıt kağıtları,denetlenmekt olan belli savları,yapılan yordamların kayıtlarını,elde edilen kanıtları ve denetim sırasında verilen kararları kapsar.Çalışma kağıtları manyetik bantlar veya diskler ve bilgisayarda veya elle yazılmış kağıtlar olduğı gibi,fotoğraf şeklinde de olabilir.